Gogol’un 1833’de yazmaya başladığı ve iki yıl sonra tamamladığı eseri Burun gönderdiği ilk dergide kabul edilmemiştir fakat Puşkin kısa süre içinde hikayenin değerini kavramış ve kendi yönettiği dergide yayınlanmasını sağlamıştır. Burun aslında absürt bir hikayedir fakat baskılar ve adaletsizlikler altında ezilen Rus halkının delirmeye nasıl yakın olduğunun bir göstergesidir de aynı zamanda. Her şey bir sabah ekmeğinin arasında burun bulan bir adamın ondan kurtulma çabası ve burnunu kaybeden diğerinin de burnunu bulma uğraşları arasında başlar ve sonunda olan şeyse burnun bir kimlik kazanması ve eski yerine dönmemek için kaçma çabasıdır.
Burun Kitap Özeti
Burnu incelediğinde bunun tanıdık birinin burnu olduğunu fark eder. Binbaşı Kovalev’se düşük dereceli bir memurken eğitimle binbaşı rütbesini elde etmeyi başarmış bir adamdır. Fakat rütbesini alacağı günlerde başına korkunç bir olay gelir. Bir sabah uyanır ve burnu yerinde yoktur. O zamana kadar faydalarının farkında bile olmadığı burnunu aramak için yollara düşer.
Karısı İvan insanların burnunu kesmekle suçlar ve İvan da önceki gece sarhoş olduğu için bu burnu gerçekten kendisinin kesip kesmediğini hatırlayamaz. Eve polislerin gelip tıpkı karısı gibi onu suçlayacağının korkusuna kapılır ve bir an önce burundan kurtulması gerektiğini düşünür. Burnu bir beze sararak göle atar. Kovalev bu sırada burnunun olması gereken yeri bir bezle kapatarak sokağa çıkar. Bir kez daha yanılmış olabileceğini düşünerek girdiği şekercideki aynaya bakar fakat tastamam doğrudur. Burnu gerçekten yoktur. İnsanlarla konuşmadan sokakta yürümeye devam ederken bir arabadan inen üniforma giymiş kendi burnunu görür. Burun Eğitim Dairesi’nde bir iş sahibi olmuştur ve kesinlikle Kovalev’in burnu olduğunu kabul etmez. Binbaşı bu kez Emniyet Müdürlüğüne gider ancak polis komiserinin namuslu insanların burnunu kaybetmeyeceğini ima etmesiyle oradan çıkar ve evine döner. Evde burnunu kimin çaldığıyla ilgili teoriler üretirken bir polis memuru burnun bulunduğunu söyleyerek kapısına gelir. Burnu sahte pasaportla kaçmak isterken yakalanmıştır. Polis memuru cebinden bir kağıt parçasına sarılmış burnu çıkarır.
Polis gittikten sonra İvan burnu yerine yerleştirmeye çalışsa da başarılı olamaz ve doktor çağırır. Doktor burnun yerine yerleştirilirse daha kötü olacağını bu yüzden burnu kendisine satmasını söyler ancak Kovalev buna razı olmaz ve burun yitip gitse de satmayacağını söyler. Bu sırada şehre dedikodular yayılır ve herkes burnun şehrin farklı bir yerinde görüldüğünü söyleyerek insanların oraya akın etmesini sağlar. Bazı kimselerse devletin bu olaya neden el koymadığını sorgular.
Bir sabah burun tıpkı gittiği gibi yerine geri döner ve Kovalev uyandığında burnunu yerinde bulur. Yaptığı ilk şeyse berber İvan’a gidip tıraş olmaktır fakat burnunu ellemesine izin vermez. Burnun başına gelenlerse bir sır olarak kalır.
