İNCELEME: FRANZ KAFKA’NIN DÖNÜŞÜM KİTABI

1986 yılında ilk basımı yayımlanan Dünya Klasikleri arasında yer alan Franz Kafka’nın Dönüşüm Kitabı yazarın betimleme ve anlatımda zirveye ulaştığı bir yapıttır. Yazar menfaate dayalı aile ilişkilerini, bastırılmış insan psikolojisini ve toplum tarafından yalnızlığa itilmeyi bu fantastik eserde tüm gerçekliğiyle gözler önüne sermiştir.

Franz Kafka Kimdir?

Mutsuz yazar olarak tanınan Franz Kafka, 1883 yılında Prag’da doğmuştur. Yahudi bir ailenin ilk çocuğu olan Kafka mutsuz bir çocukluk geçirmiştir. Kardeşlerinden ikisi ölen üçü de Nazi zulmü sonrası kayıplara karışan Kafka kötü çocukluk yaşantılarından dolayı babasına duyduğu yoğun nefreti eserlerine yansıtmıştır. 1906 yılında hukuk fakültesinden mezun olmuş ve avukatlık yapmaya başlamıştır. Max Brod’la tanışması edebiyata yönelmesi konusunda dönüm noktası olmuştur. Köprü, Bir Köy Hekimi, Babaya Mektuplar, Milena’ya Mektuplar, Dava, Şato gibi eserler kaleme alan Kafka’nın şüphesiz ki ününü en çok yaymasını sağlayan Dönüşüm kitabı olmuştur.

Dönüşüm Kitabı Özeti

Gregor Samsa, monoton bir hayat süren sıradan günlük işlerle uğraşan bir insandır. İş yerinde patronu tarafından hergün mobbinge maruz kalır. Fakat ailesine bakma sorumluluğunu yüklendiği için zorunlulukları vardır. Duyguları ve düşünceleri sorulmayan hatta önemsemeyen Gregor her sabah uyandığında kendisini bir böcek kadar değersiz hissettiğini kendisine itiraf etmektedir. Yine bir sabah uyandığında saate bakar ve işe geç kaldığını görünce yataktan kalkmak ister. Fakat vücudu kocaman bir kabukla kaplı olan Gregor, onlarca küçük bacağının olduğunu görünce şaşkınlıktan ve korkudan ne yapacağını bilemez. Kendisini uyandırmaya gelen aile üyelerine kapıyı açmak istemez. Gregor’un patronu işe geç kaldığı için onu azarlamak üzere eve gelir. Kapıyı açtıklarında kocaman çirkin bir böceği gördüklerinde kendilerini korumak için Gregor’u yaralayarak kaçarlar.

Gregor yeni halini anlamlandırmaya çalışırken alışkanlıkları değiştiğini görür. Kokmuş yemek artıkları ile beslenir ve sesi bir hayvan sesi gibidir artık. Bir süre sonra aile meclisi toplanarak ondan kurtulmaya karar verir. Oysaki Gregor zaten aldığı yaralar ve psikolojik buhranları nedeniyle hayata veda eder. Aile Gregor’un ölmesi üzerine büyük bir mesuliyetten kurtuldukları ve kendilerini emniyette hissettikleri için mutlu olurlar.

Franz Kafka’nın Dönüşüm Kitabı Analizi

Sanayi Devrimi döneminden yaşadığı anlaşılan Dönüşüm Kitabı karakterleri zor geçinme şartlarında maddiyatı aile bağlarından önde tutmaktadırlar. Öyleki dönüşümden önce hergün işe gidip giden ve kazandığı parayı ailesine veren Gregor ailesi tarafından saygı duyulan biriyken böcek olduktan sonra onlar için hiçbir değeri kalmamıştır. Ayrıca Gregor’un bakımı aile üyelerini maddi açıdan oldukça endişelendirmiştir. Bu da o dönemin çarpık aile yapılanmasının dışavurumudur. İşyerinde işveren tarafında sürekli psikolojik baskıya maruz kalan Gregor dönem şartlarında kapitalist düzenin birer piyonu olan işçileri temsil etmektedir.
Ayrıca Gregor’un böceğe dönüşmesi kendi seçimiymiş gibi suçlanarak dışlanması sonucunda yaşadığı bunalımı yansıtan Kafka, toplum tarafından yalıtılan ve dışlanan insanların psikolojini çok başarılı şekilde işlemiştir.

Franz Kafka’nın Franz Kafka’nın babasına beslediği öfke ve nefreti en bariz yansıttığı eseridir Dönüşüm Kitabı. Sırf kendisi olduğu için sevgiye layık görülmeyen ve hisleri önemseyen Kafka, babası tarafından kendisinin bir böcek gibi değersiz görüldüğünü hissetmiştir. Bunu da tüm samimiyetiyle kitabında işlemiştir.